عوامل موثر پرخاشگری و راهکارهای کنترل آن

پرخاشگری

تعریف اصطلاح پرخاشگری 

پرخاشگری به معنی رفتار تهاجمی است که به منظور آسیب رساندن به اشخاص یا اشیائ دیگر می باشد. پرخاشگری غالبا با دعوا و ضرب و شتم همراه است. افراد پرخاشگر فقط به فکر خودشان هستند و به حقوق دیگران احترام نمی گذارند همواره فکر می کنند که با خشونت می توانند به خواسته ی خود برسند.

پرخاشگری امری ذاتیست یا اکتسابی ؟

فروید پدر علم روانکاوی، پرخاشگری را رفتاری ذاتی می داند. این به این معناست که ذات انسان ها میل به تخریب و نشان دادن رفتارهای تهاجمی دارد. اما برخی دیگر از روانشناسان پرخاشگری را رفتاری آموخته شده می دانند. نمی توان به طور قطع گفت که پرخاشگری رفتاری ذاتیست زیرا در این صورت شخص به این باور می رسد که ذاتا فردی پرخاشگر است و در کنترل آن تلاشی نمی کند. عوامل موثری در پرخاشگری افراد نقش دارد که در اینجا بطور خلاصه به برخی از آن ها و راه های کنترل خشم و پرخاشگری می پردازیم .

عوامل تشدید کننده و موثر پرخاشگری 

اختلالات شخصیتی :

اختلالات شخصیتی مانند خودشیفتگی، سوء ظن، اعتیاد، داشتن وسواس شدید، عدم اعتماد به نفس، می تواند جزء عوامل تاثیر گذار بر پرخاشگری باشد. 

پایین آمدن آستانه ی تحمل :

باید به این موضوع بپردازیم که چه عواملی باعث پایین آمدن صبر و حوصله و آستانه ی تحمل در افراد می شود؟ می توان یکی از علل عصبانیت و پرخاشگری را ناکامی دانست. ناکامی به این معناست که به هرگونه نیاز و خواسته ای نرسیده باشیم. عواملی همچون گرسنگی، احساس ناخوشایند جسمی، خستگی، مشکلات خانوادگی، مشکلات اقتصادی از نیازهای اولیه ای است که درصورت برطرف نشدن باعث خشم بی حوصلگی و پرخاشگری ما می شود. 

استفاده از موادمخدر و الکل :

استفاده از مواد مخدر و الکل هم می تواند عامل تشدید پرخاشگری باشد. زیرا استفاده از این موارد باعث بی حوصلگی و زودرنج شدن فرد می شود. 

پرخاشگری در کودکان ونوجوانان:

کودکان رفتارهای مارا  یاد می گیرند و انجام می دهند. بسیاری از کودکانی که پدر یا مادر پرخاشگر دارند با دیدن آنها الگو می گیرند و در بازی با همسالان خود مانند آنها رفتار می کنند. یا گاها با تماشای کارتون ها و فیلم های خشونت آمیز خودشان را در قالب آن نقش می گذارند و رفتار های خشونت آمیز انجام می دهند. کودک زمانی که به خواسته اش نمی رسد رفتار پرخاشگرانه از خود نشان می دهد مثلا اسباب بازی را از شما می خواهد زمانی که به آن دست نیابد جیغ می کشد. پایش را زمین می کوبد. چنگ می اندازد و رفتار های خشونت آمیز از این قبیل را انجام می دهد ، تا شما خواسته اش را تامین کنید. برای کاهش رفتارهای پرخاشگرانه ی کودکان خانواده می تواند نقش موثری داشته باشد. برای مثال اگر کودک شما در موقع خشونت اسباب بازی دوستش را شکسته است به او یاد بدهید که باید آن را درست کند یا حتی جدیدش را برایش بخرد. با کودکتان صحبت کنید. با تنبیه بدنی یا ناسزا گفتن نمی توانید مسئله را حل کنید. به کودکتان فرصت بدهید، برایش جایزه در نظر بگیرید و به گفته هایتان عمل کنید. بسیاری از کودکان در ارتباط گرفتن با دیگران و حتی همسالان خود رفتار پرخاشگرانه نشان می دهند در برخی موارد والدین به تنهایی نمی توانند مشکل پرخاشگری کودکانشان را حل کنند در این موارد می توانند با کمک گرفتن مشاور و روانشناس این مشکل را حل کنند. پدر مادرها می توانند به فرزندان خود یاد بدهند که چگونه با پاسخ های محکم خود در مقابل پرخاشگری مقاومت کنند و موضوع را با صحبت حل کنند.

عوامل موثر در پرخاشگری کودکان

عوامل محیطی:

زندگی کردن در محیطی ناامن ، مناطقی که افراد بزه کار و معتاد در آنجا بسیار است میتواند تاثیر نامطلبوبی بر کودک بگذارد و در شکل گیری رفتارهای خشونت آمیز و پرخاشگری نقش داشته باشد. 

عوامل خانوادگی :

از برخی عوامل خانوادگی موثر بر پرخاشگری در کودک می توان به، وجود مشکلات جدی بین پدر و مادر، کودک آزاری ،تنبیه شدید اشاره کرد.

راهکارهای کنترل پرخاشگری:

یکی از راه های کنترل پرخاشگری این است که سریع مکان و حالت خود را تغییر دهید اگر در محل کار هستید به بیرون بروید، اگر نشسته اید، دراز بکشید. ذهن خود را مشغول بحثی که باعث خشم شما شده است نکنید سعی کنید حواس خود را پرت چیز دیگری کنید.

اگر رفتار دوستتان یا همکارتان باعث خشم شما می شود سعی کنید آن را نادیده بگیرید و آن رفتار را صرفا شوخی و بی منظور بدانید و نسبت به آن حساس نشوید. گاهی با افرادی که عقاید و نظرات آنها را قبول ندارید ملاقات داشته باشید. اگر کسی با خشم و حالت پرخاشگرانه با شما رفتار کرد سعی کنید مانند خودش رفتار نکنید. خودتان را جای آن فرد بگذارید و به او حق بدهید. با خودتان بگویید شاید اگر در آن شرایط بودید بدتر از این رفتار را انجام می دادید.

نباید در مقابل کسی که عصبانی و خشمگین است بخندید، خنده شما باعث می شود که شخص فکر کند او را مسخره می کنید و باعث عصبانی تر شدنش شود.

نکته ی قابل توجه این است که:

برخلاف تصور عموم مردم پرخاشگری همیشه مضر نیست و جزء یکی از انواع احساسات هر شخصی می باشد. هر شخصی احساسات خصمانه ی خود را به صورت کنترل شده باید بروز دهد تا از شدت انفجار درونی آن جلوگیری کند. می توان خشم و پرخاشگری خود را به نوعی کنترل کرد، مثلا افرادی که اغلب زود از کوره در می روند و زود عصبانی می شوند عصبانیت و خشم خود را با شرکت در ورزش هایی مثلا ورزش رزمی کنترل کند. زیرا در هنگام عصبانیت هورمون های آدرنالین و کورتیزول در بدن انسان ترشح می شود و موجب خشم بیشتری خواهد شذ با ورزش کردن این هورمون ها به مقدار زیادی دفع شده و باعث احساس آرامش در فرد می شود. 

 

 ورزش هایی که باعث کاهش عصبانیت و پرخاشگری میشود عبارت است از :

بوکس:

برای فرونشاندن خشم خود می توانید به کیسه بوکس ضربه بزنید تا عصبانیت و انرژی منفی شما تخلیه شود. بهتر است ۶ تا ۱۰ بار در هر ست به کیسه بوکس ضربه بزنید. 

وزنه زدن :

وزنه زدن افسردگی را دور می کند و به شخص آرامش می دهد. پیشنهاد می شود وزنه را در سه تا چهار ست با ۶ تا ۸ تکرار بلند کنید . 

استفاده از توپ پزشکی:

کمر خود را صاف و منقبض کنید. توپ را بالا ببرید و به زمین بکوبید مراقب باشید که توپ با صورت شما برخورد نکند. این کار را در سه تا چهار ست ۱۰ تا ۲۰ بار توپ را زمین بزنید. 

دویدن بر روی شیب :

تردمیل می تواند گزینه ی مناسبی باشد تا با آن در حالت شیب بدویید بهتر است تا آنجا که می توانید سریع بدویید. بعد از دویدن روحیه شما به مراتب بهتر خواهد شد. می توانید در دوره های کوتاه مدت و با استراحت های ۶۰ تا ۶۰ ثانیه ای دویدن را ادامه دهید. 

منبع : عوامل موثر پرخاشگری و راهکارهای کنترل آن

بیماری وسواس چیست؟ راه های درمان وسواس فکری و عملی - بیماری اوتیسم چیست؟ علائم بیماری اوتیسم و روش های درمان آن در کودکان - سوالات مشاوره قبل از ازدواج - انواع ترس در کودکان و علائم و راه کارهای درمان آن - عوامل موثر پرخاشگری و راهکارهای کنترل آن -